Waag

Op zaterdag 14 juni organiseren Waag Futurelab en PublicSpaces Hyperlink: een dag waarop je kunt maken, ontdekken en meedenken - op weg naar een beter internet. Hier leer je in een Augmented Reality (AR) game hoe je nepnieuws herkent, fix je jouw data-slurpende telefoon, maak je jouw eigen slimme deurbel, en nog veel meer.

Programma

Deuren gaan open om 14:00 uur. Doorlopend zijn er workshops en exposities te bezoeken, en vanaf 16:00 uur starten ook de verschillende talks.

Workshops

De slimste deurbel

Weet jouw deurbel alles van je buren? Of juist van de privacywetten? Welke deurbel plaatst de grappigste opnames op het internet? Kunstenaar Roos Groothuizen neemt je mee in de wereld van slimme deurbellen, en dan ga je zelf aan de slag! Wie ontwerpt de slimste deurbel?

Escape Fake - een AR escaperoom over nepnieuws

Via een Augmented Reality game stap je in een virtuele wereld waar je in raadsels en puzzels leert desinformatie te onderscheiden van betrouwbare informatie op het internet. Stap in het virtuele Museum of Fake met voorbeelden van historisch nepnieuws, of onderzoek desinformatie, phishing en deepfakes in de games The Bus Situation en Trouble with eLiza.

Fix Your Phone Shop

Je smartphone is stuk - en het is niet alleen een gebarsten scherm. Het probleem zit in de apps, het besturingssysteem, de hardware, en het beïnvloedt jouw privacy, je gezondheid en onze planeet. Dat kan anders!

Social Socials Helpdesk

Klaar met je afhankelijkheid van big tech’s social mediaplatforms? Wij helpen je op weg! Welke echt sociale socials bestaan al? Waar moet je op letten? Hoe word je een Mastodont op Mastodon? Zijn Pixelfed en Peertube wellicht iets voor jou? Kom langs voor al jouw vragen.

Expo's

Acid Clouds

Op zoek naar de fysieke impact van onze digitale cloud. De exponentiële groei van ons datagebruik vraagt om steeds meer datacenters, die als enorme blokken ruimte innemen in onze fysieke leefomgeving. Ontwerper Niels Schrader en fotograaf Roel Backaert gingen voor Acid Couds ‘s nachts op pad om de datacenters vast te leggen die nodig zijn om onze digitale wereld draaiende te houden.

Regenerative Tech

Datacenters, energieverbruik, oprakende natuurlijke grondstoffen – technologische innovatie en ons ecosysteem lijken niet samen te gaan. Hoe kunnen we een digitale wereld bouwen die ook onze planeet ondersteunt? Kunstenaars en ontwerpers laten zien dat het wél kan! Met werken van Leanne Wijnsma, Lukas Engelhardt, Rein van der Woerd en Sunjoo Lee.

Talks

Achter de schermen van onze telefoons

<em>16:00 uur - VPRO Tegenlicht mini-meetup met Chris Vijn</em>

Chris Vijn is regisseur bij VPRO Tegenlicht, en vertelt in deze mini-meetup over de aflevering <em>Zo bevrijd je je smartphone van big tech volgens Marleen Stikker</em>. Samen gaan we in gesprek over hoe je de digitale wereld in beeld brengt.

Hoe ziet het internet er nou echt uit?

<em>17:00 uur - Niels Schrader & Judith Veenkamp</em>

Met <em>Acid Clouds</em> onderzoekt ontwerper Niels Schrader hoe het internet eruit ziet in onze fysieke wereld, met een fotoserie van de datacenters in Nederland en portretten van de grondleggers van ons internet. Samen met Judith Veenkamp (Waag Futurelab) praten we over hoe het internet er nu uit ziet – en hoe we willen dat het eruit komt te zien.

Mesh networks

<em>18:00 uur - Radical Data Collective & Pourya Omidi</em>

How can we create a resilient internet alternative for when central services cut out?

Is het (AI) kunst of kan het weg?

<em>19:00 uur - Laurence Scherz & Ola Bonati</em>

ChatGPT als je therapeut, deepfakes, en plaatjes van mensen die nooit bestaan hebben. Wat gebeurt er nu AI zich diep in onze teksten, beelden en zelfs sociale leven wortelt? Onderzoeker en schrijver Laurence Scherz vertelt over de verwachtingen, angstbeelden en dromen die we misschien wel hebben over AI. Samen met Ola Bonati (Waag Futurelab) onderzoeken we wat het betekent als grote commerciële algoritmes creatief werk overnemen.

Op naar een beter internet

Wat is jouw eerste herinnering van ‘het internet’? Een bezoek aan de Digitale Stad (DDS) via een Telnet verbinding, de dansende banaan van Hyves, chatten op MSN of het downloaden van muziek Napster of Limewire voor je mp3 speler of diskman.

Wat je herinnering ook is: grote kans dat je eerste herinnering een beter gevoel geeft dan het internet waar je nu dagelijks gebruik van maakt. We betalen met onze data, zijn verslaafd aan scrollen en hebben steeds meer te maken met desinformatie, haatspraak en politieke manipulatie op sociale mediaplatformen. Het huidige internet kenmerkt zich door een aantal grote techbedrijven die de regels bepalen. We zijn meer dan ooit afhankelijk van sociale mediaplatformen van big tech en die bedrijven raken steeds meer verweven met politieke macht. Het moet en kán anders - bij Hyperlink ontdek je hoe!

Toegankelijkheid

Mocht je krap bij kas zitten en wel graag aan dit evenement willen deelnemen, neem dan contact op met claudia [@] waag [punt] org.

PublicSpaces conferentie 2025: Shaping our Digital Future

Wil je je verder verdiepen in het onwerp van een beter internet? Kom op vrijdag 13 juni naar Pakhuis de Zwijger voor de vijfde editie van de PublicSpaces conferentie! 

Dit evenement is een onderdeel van de ToekomstTiendaagse van 12 t/m 21 juni 2025, een programma in het kader van de viering van Amsterdam 750 jaar.

Weet jouw deurbel alles van je buren? Of juist van de privacywetten? Welke deurbel plaatst de grappigste opnames op het internet? Kortom; wie heeft de slimste deurbel? 
Een op de vijf huizen in Nederland heeft inmiddels een slimme deurbel, met als populairste deurbellen die van Amazon (Ring), Google (Nest) en het Chinese Anker (Eufy). Maar de slimme deurbel heeft ook een keerzijde; geen van die fabrikanten toont een oprecht initiatief om het ontwerp van hun producten op de Nederlandse privacywetten aan te passen. Ze slaan beelden veel langer op dan het advies van de Autoriteit Persoonsgegevens (AP), laten het nooit merken als ze filmen, hoogstens met een sticker die voorbijgangers op de hoogte zou moeten stellen van actief cameragebruik.

Tijdens Waag Open: De slimste deurbel bespreken we de recente ontwikkelingen rond de slimme deurbellen met ontwerper Roos Groothuizen. Ook ga je aan de slag met je eigen slimme deurbel! Aan welke voorwaarden wil je dat jouw slimme deurbel voldoet? Bouw je een slimme deurbel die helemaal in lijn is met privacywetten? Een deurbel die het buurtgevoel versterkt? Of misschien juist een bel die meteen alle beelden automatisch op internet zet?

Programma

Er zijn allerlei manieren om luchtkwaliteit te meten, met sensoren, filters of zelfs met planten! Verken met Urgenda de mogelijkheden van natuurlijke sensoren: boomschors van platanen. Deze Waag Open vormt de aftrap van de landelijke actie van Urgenda: De plataan-check. 

Platanen kunnen met hun schors veel vertellen over de hoeveelheid fijnstof in hun omgeving. In hun bast slaan ze (fijn)stof uit hun omgeving op. Onderzoekers kunnen met laboratoriumonderzoek uit de bast aflezen hoeveel fijnstof er in de omgeving van de boom is uitgestoten. 

Samen met Urgenda verzamelen we tijdens Waag Open boomschors van de plataan. Daarbij vertelt Urgenda hoe plataanschors inzicht geeft in de hoeveelheid fijnstof in Nederland. Daarnaast leidt Imme Ruarus, hoofd van Waag’s Smart Citizens Lab, de avond in met een introductie over citizen sensing: hoe bewoners met technologische metingen, natuurlijke metingen en observaties hun leefomgeving in kaart brengen.
Na Waag Open kun je zelf aan de slag met plataanschors verzamelen en meedoen met de plataan-check!

Tijdens de Staat van het Internet steekt Waag Futurelab jaarlijks de peilstok in het internet. In dit 30-jarige jubileumjaar van Waag wordt de lezing gegeven door oprichter en directeur Marleen Stikker.

Nu techmiljardairs toegang tot het Witte Huis hebben, dringt het besef (eindelijk) door dat we extreem afhankelijk zijn van big tech. Met één decreet van Trump of een druk op de knop van Musk is onze samenleving volledig ontwricht. Volgens Rutte, secretaris-generaal van de NAVO, moeten we ons voorbereiden op oorlog. De vraag is of we die oorlog in het digitale domein niet al verloren hebben. Kunnen we onze grip terugwinnen?

Marleen Stikker heeft hierop het antwoord. Tijdens de zevende editie van de Staat van het Internet zet Stikker uiteen hoe we terug kunnen naar een internet waar we zelf controle hebben over de technologie en onze data. Niet het aandeelhoudersbelang of het verdienvermogen van ‘de BV Nederland’ moet centraal staan, maar de weerbaarheid en het handelingsperspectief van Europese burgers, organisaties en democratische instituties.

Dat betekent niet alleen de rug recht houden in het handhaven van de noodzakelijke Europese wetten, maar ook het investeren in kennis en technologie op basis van publieke en democratische waarden, de zogenaamde EuroStack. Er is al een eerste stap gezet door maatschappelijke en culturele organisaties en mensen om minder afhankelijk te worden van grote technologiebedrijven. Welke alternatieven voor big tech zijn er al, hoe maken we deze alternatieven samen tot een succes? En welke rol kunnen sociale en maatschappelijke bewegingen én individuen hier in spelen? 
Na de lezing vindt een panelgesprek plaats. Het panel wordt gemodereerd door Dymphie Braun, programmamaker & facilitator die gedreven wordt door de principes van gelijkheid en inclusie. Haar missie is om creativiteit te promoten als middel voor sociale rechtvaardigheid.

Programma

Panel

• Bert Hubert is de oprichter van PowerDNS, software waar een groot deel van het Internet in Europa op draait. Daarnaast werkte hij voor de AIVD. Tegenwoordig doet Bert DNA onderzoek en was hij tot voor kort lid van de Toetsingscommissie Inzet Bevoegdheden Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten. Tegenwoordig is hij part-time technisch adviseur bij de Kiesraad, en lid van de commissie van advies van de Autoriteit online Terroristisch en Kinderpornografisch Materiaal.

• Savriël Dillingh is marktfilosoof en bedrijfsethicus aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Hij doet onderzoek naar hoe politieke keuzes de vrije markt sturen, en naar hoe een nieuwe, eerlijkere economie er concreet uit kan zien. Savriël publiceerde o.a. in NRC, De Volkskrant, Trouw, Het Parool en De Groene Amsterdammer, en schrijft momenteel over de tirannie van de aandeelhouder.

• Tessel Renzenbrink is Communication Officer bij NLnet, een stichting die zich inzet voor een vrij, robuust en open internet voor iedereen. Samen met Ronny Lam maakt ze de NGI Zero podcast waarin ze in gesprek gaan met mensen die bouwen aan het Next Generation Internet. In 2021 werd ze co-directeur van Netwerk Democratie en zette ze zich in voor een vitale democratie in een digitale samenleving. Tessel heeft een master filosofie en maakte in 2020 een post-collapse mesh netwerkapparaat als eindproject voor de FabAcademy.

Over Marleen Stikker

Marleen Stikker is oprichter en directeur-bestuurder van Waag Futurelab. In 1993 stond zij aan de wieg van het internet als 'burgemeester' van De Digitale Stad. Waag is sinds de oprichting in 1994 uitgegroeid tot een leidend Europees onderzoeksinstituut voor technologie en samenleving. Marleen was betrokken bij de oprichting van o.a. PICNIC, Creative Commons Nederland, Fairphone, Public Spaces en Meentcoop.
Ze is Professor of Practice aan de Hogeschool van Amsterdam, lid van de Adviesraad Wetenschap, Technologie en Innovatie en board-lid van de Amsterdam Economic Board en een van de voorzitters van het Overlegorgaan Fysieke Leefomgeving. Ze is auteur van het boek 'Het internet is stuk, maar we kunnen het repareren'. En heeft een eredoctoraat van de Vrije universiteit en is winnaar van de Felipe Rodriguez Award.

Toegankelijkheid

Mocht je krap bij kas zitten en wel graag aan dit evenement willen deelnemen, neem dan contact op met thieu [@] waag [punt] org. 
Voor meer informatie over de toegankelijkheid van de locatie zie de toegankelijkheidspagina van Vlaams Cultuurhuis de Brakke Grond.

Over 30 jaar Waag

Dit jaar bestaat Waag Futurelab 30 jaar. Van het eerste ‘sociale medium’ De Digitale Stad, toegankelijk voor een breed publiek, via het ontwerpen van een duurzame modulaire Fairphone, of de eerste opleiding voor Biohackers in Europa, tot aan een advies aan de staatsecretaris voor Digitale Zaken en een burgermeetnetwerk in Noord-Holland: al 30 jaar werkt Waag aan grip op technologie voor iedereen. Die grip op technologie staat dit jubileumjaar centraal, in onze verhalen en in onze programmering.

Bekijk de eerdere edities van de Staat van het Internet.

<strong>Tickets: https://waag.org/nl/event/de-staat-van-het-internet-2025/</strong>

Wat is jouw dagelijkse schermtijd? Heb je wel eens nagedacht over de routes die jouw gegevens afleggen, wanneer je een email verstuurt, gebruik maakt van een zoekmachine of iets plaatst op sociale media? Het maakt niet uit of we het over apps hebben, online streaming, of simpele webpagina’s bekijken – data over ons reizen door de hele wereld.

Ontdek tijdens Waag Open hoe jouw gegevens via internet reizen en ontwerp je mee aan de meest wenselijke routes. Je gebruikt Packet Run, een software-tool waarmee je kunt zien hoe het internet data routeert. Het nemen van deze ideale route doen we al spelenderwijs. We bespreken wat een ideale route voor jou betekent, wat voor inzicht in internet routing wenselijk is, en hoeveel controle over internet routing nodig is.

Meld je aan: https://waag.org/nl/event/waag-open-internetroutes/

Wanneer: 6 maart 2025
Tijd: 19:30 - 22:00 uur
Waar: Waag Futurelab, Nieuwmarkt 4, Amsterdam

Programma

Meld je aan:

Wil jij de status quo uitdagen en bijdragen aan een mobiel ecosysteem dat privacy, duurzaamheid en ethische technologie vooropstelt?
💡 Bij Waag Futurelab zijn we vastbesloten om alternatieven te verkennen voor de datahongerige apps en apparaten die momenteel de techwereld domineren. Via ons onderzoeksproject Mobifree nodigen we organisaties in de publieke sector uit om een open-source Murena-smartphone te testen en samen met ons de toekomst van ethische, open-source mobiele technologie in Europa vorm te geven.
Dit is jouw kans om:
✅ Als organisatie Murena-smartphones te testen, voorzien van open-source apps.
✅ Feedback te geven die direct invloed heeft op de volgende generatie mobiele oplossingen.
✅ Bij te dragen aan een duurzaam, veilig en inclusief alternatief voor Big Tech.
🔍 Wat kun je verwachten?

• Doe mee aan een pilot van twee maanden (februari–oktober 2025) en verken hoe open-source tools jouw werk- en persoonlijke behoeften kunnen ondersteunen.
• Test baanbrekende technologie terwijl je pleit voor ethische en duurzame softwareontwikkeling.
• Maakt deel uit van een community die een privacy gerichte en Big Tech-vrije toekomst vormgeeft!

🙌 Wie kan deelnemen?
We een groep van maximaal 30 deelnemers om de volgende kerngebieden te verkennen:

• Besturingssystemen
• Messaging-apps
• Appstores
• Cloudservices

📩 Hoe kun je je aanmelden?
Stuur een e-mail naar bente[at]waag[dot]org met de naam van je organisatie, het aantal deelnemers, gekozen categorieën en een korte motivatie om mee te doen. Vervolgens zullen wij contact met je opnemen!
Doe met ons mee om mobiele technologie opnieuw vorm te geven voor een betere, privacy-respecterende Europa 🌟

Nog nooit was het zo makkelijk om je DNA te laten testen, op afkomst, verwantschap en op gezondheid. Je staat daarbij je meest persoonlijke data af, zonder controle te hebben over wat er met die gegevens gebeurd. Gelukkig kan het digitaliseren van DNA binnenkort ook anders - op zo’n manier dat we een bruikbare database voor de samenleving bouwen, terwijl jij controle over je eigen data behoudt. Tijdens Waag Open op donderdag 12 december duiken we in de waarde en in de risico’s van een digitale DNA databank. Maak kennis met de eerste testpersonen en ontwerp zelf mee!

Kijk voor meer informatie op waag.org.

Datum: Donderdag 12 december
Tijd: 19:30 - 22:00 uur
Locatie: Waag, Nieuwmarkt 4, Amsterdam

Waag Open

Elke eerste donderdagavond van de maand opent Waag haar deuren! Kom langs om te discussiëren en te doen. Want we gaan niet alleen in discussie over maatschappelijke thema's en de toekomst – je leert daarnaast ook altijd iets praktisch. Iets dat je altijd al hebt willen uitproberen, zoals de 3D-printer in het FabLab, of juist iets dat je nooit had verwacht, zoals uitpluizen hoe DNA in elkaar zit in ons biotech-lab. Waag Open vindt plaats in de maakplaatsen op de eerste en tweede verdieping van het historische Waaggebouw op de Nieuwmarkt.

Dat we met de klimaatcrisis voor een hele grote uitdaging staan, is voor veel mensen geen nieuwe informatie. Maar waar begin je als je hier iets tegen wilt doen? Voor veel mensen voelt het als een probleem dat te groot en lastig is om zelf mee te starten.

In het boek 'Alledaags activisme: van onrust naar daadkracht in het klimaat tijdperk' biedt klimaatfilosoof en activist Chris Julien een perspectief voor precies deze worsteling in onze rol in het grote klimaatvraagstuk. Middels wetenschappelijke, filosofische en persoonlijke inzichten laat hij zien dat we veel meer kunnen dan we denken: juist in het alledaagse zitten tal van mogelijkheden voor systeemverandering. Zo kun je met goede moed vooruit in het klimaattijdperk – of dat nu is op de snelweg, in de vergaderkamer of de sportkantine (of alledrie!).

Tijdens Waag Open zal Julien met een interactieve lezing over het boek en gezamenlijk gesprek ingaan op hoe je alledaags activisme in je eigen leven kunt toepassen.

Programma

Waag Open

Elke eerste donderdagavond van de maand opent Waag haar deuren! Kom langs om te discussiëren en te doen. Want we gaan niet alleen in discussie over maatschappelijke thema's en de toekomst – je leert daarnaast ook altijd iets praktisch. Iets dat je altijd al hebt willen uitproberen, zoals de 3D-printer in het FabLab, of juist iets dat je nooit had verwacht, zoals uitpluizen hoe DNA in elkaar zit in ons biotech-lab. Waag Open vindt plaats in de maakplaatsen op de eerste en tweede verdieping van het historische Waaggebouw op de Nieuwmarkt.

Toegankelijkheid

Mocht je krap bij kas zitten en wel graag aan dit evenement willen deelnemen, neem dan contact op met sanna [@] waag [punt] org.

Tickets